Ru con

Ca dao và một số bài/ trích đoạn thơ lục bát mà mẹ yêu thích.

Ngày xưa bà ngoại đã ru mẹ, mãi đến khi mẹ đi học rồi, vào những buổi trưa rảnh rỗi hiếm hoi, bà vẫn còn ru mẹ ngủ trưa. Bây giờ, mẹ lại ru con. Mong sao sau này con khôn lớn, những lời ru cũng sẽ đọng lại trong tâm trí con một chút gì dịu dàng êm ái của tuổi thơ...

Ngày nào em bé cỏn con
Bây giờ em đã lớn khôn thế này
Cơm cha, áo mẹ, chữ thày
Nghĩ sao cho bõ những ngày ước ao

Chim trời ai nỡ đếm lông
Nuôi con ai nỡ kể công tháng ngày

Bồng bồng mẹ bế con sang
Đò dọc quan cấm, đò ngang không chèo
Muốn sang thì bắc cầu kiều
Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy

Đường về bên ấy bao xa
Mượn mình làm mối cho ta một người
Một người mười tám đôi mươi
Một người vừa đẹp vừa tươi như mình

Còn trời, còn nước, còn non
Còn cô bán rượu, anh còn say sưa

Trên trời có đám mây xanh
Chính giữa mây trắng, chung quanh mây vàng
Ước gì anh lấy được nàng
Để anh mua gạch Bát Tràng về xây
Xây dọc rồi lại xây ngang
Xây hồ bán nguyệt cho nàng rửa chân
Có rửa thì rửa chân tay
Chớ rửa lông mày chết cá ao anh

Ai đi đâu đấy hỡi ai
Hay là trúc đã nhớ mai đi tìm?
Tìm em như thể tìm chim
Chim ăn bể bắc, đi tìm bể đông.
Đi tìm bể đông, thấy lồng chim nhạn
Đi tìm bể cạn, thấy đàn chim bay
Tìm em bảy, tám hôm nay
Hôm qua là chín, hôm nay là mười

Đêm sao đêm lạnh đêm lùng
Đêm đắp áo ngắn, đêm chung áo dài
Đêm qua ngỏ cửa chờ ai
Đêm nay cửa đóng then cài khăng khăng

Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa
Có nàng Tô Thị, có chùa Tam Thanh
Ai lên phố Lạng cùng anh
Tiếc công bác mẹ sinh thành ra em
Tay cầm bầu rượu nắm nem
Mải vui quên hết lời em dặn dò
Gánh vàng đi đổ sông Ngô
Đêm nằm tơ tưởng đi mò sông Tương
Vào chùa thắp một tuần hương
Miệng khấn tay vái bốn phương chùa này
Chùa này có một ông thầy
Có hòn đá tảng, có cây ngô đồng
Cây ngô đồng không trồng mà mọc
Rễ ngô đồng rễ dọc rễ ngang
Quả dưa gang trong vàng ngoài trắng
Quả mướp đắng trong trắng ngoài xanh

Đố ai ngồi võng không đưa
Ru con không hát, đò đưa không chèo

Đố ai quét sạch lá rừng
Để ta khuyên gió, gió đừng rung cây

Ai về tôi gửi buồng cau
Buồng trước kính mẹ, buồng sau kính thầy
Ai về tôi gửi đôi giày
Phòng khi mưa nắng để thầy tôi đi

Mấy khi có khách tới chơi
Tôi còn gánh đá nung vôi têm trầu
Hết cá tôi còn đi câu
Rau bí rau bầu tôi chửa kịp gieo
Gạo thì còn có bấy nhiêu
Lửa thì đã tắt từ chiều hôm qua
Đường lên tỉnh Lạng thì xa
Ai về dốc Lĩnh gửi cà làm dưa
Thết chàng một bữa cơm trưa
Biết chàng có đợi có chờ được chăng
Thết chàng một bữa canh măng
Còn lên Cao Bằng xẻ rãnh trồng tre
Hết củi thì đi buôn bè
Ba năm bè về lấy củi thổi cơm
Hết mắm tôi còn đi đơm
Ba năm mắm ngấu làm cơm thết chàng.
Thôi thôi tôi giã ơn nàng
Được bữa cơm thết thì vàng mắt ra :p

Ru con
-Tố Hữu-

Con ong làm mật yêu hoa,
Con cá bơi yêu nước, con chim ca yêu trời,
Con người muốn sống con ơi,
Phải yêu đồng chí, yêu người anh em.
Một ngôi sao chẳng sáng đêm
Một thân lúa chín chẳng nên mùa vàng
Một người đâu phải nhân gian
Có chăng một đốm lửa tàn mà thôi
Núi kia cao bởi đất bồi
Núi chê đất thấp núi ngồi ở đâu
Trăm sông họp lại biển sâu
Biển chê sông hẹp thì đâu biển còn
Tre già yêu lấy măng non
Chắt chiu như mẹ nuôi con tháng ngày
Mai sau con lớn hơn thày
Các con ôm cả hai tay đất tròn (*)

(*) Hai câu cuối có dị bản là: Con ngoan con ngủ với thày/ Mai sau con lớn dựng xây cơ đồ.

Bầm ơi
-Tố Hữu-

Ai về thăm mẹ quê ta
Chiều nay có đứa con xa nhớ thầm

Bầm ơi có rét không bầm
Hiu hiu gió núi, lâm thâm mưa phùn
Bầm ra ruộng cấy bầm run
Chân lội dưới bùn, tay cấy mạ non
Mạ non bầm cấy mấy đon
Ruột gan bầm lại thương con mấy lần
Mưa phùn ướt áo tứ thân
Mưa bao nhiêu hạt thương bầm bấy nhiêu
Bầm ơi sớm sớm chiều chiều
Thương con, bầm chớ lo nhiều bầm nghe
Con đi trăm núi nghìn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
Con đi đánh giặc mười năm
Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi
Con ra tiền tuyến xa xôi
Yêu bầm, yêu nước, cả đôi mẹ hiền.
Nhớ thương con, bầm yên tâm nhé
Bầm của con, mẹ vệ quốc quân
Con đi xa cũng như gần
Anh em đồng chí quây quần là con.
Bầm yêu con, yêu luôn đồng chí
Bầm quý con, bầm quý anh em
Bầm ơi liền khúc ruột mềm
Có con, có mẹ, lại thêm đồng bào
Con đi mỗi bước gian lao
Xa bầm, nhưng lại có bao nhiêu bầm
Bao bà cụ từ tâm như mẹ
Yêu quý con như đẻ con ra
Cho con nào áo nào quà
Cho củi con sưởi, cho nhà con ngơi.
Con đi con lớn lên rồi
Chỉ thương bầm ở nhà ngồi nhớ con
Nhớ con, bầm nhé, đừng buồn
Giặc tan con lại sớm hôm cùng bầm.

Mẹ già tóc bạc hoa râm
Chiều nay chắc cũng nghe thầm tiếng con.


Trích đoạn "Thúc Sinh - Thuý Kiều chia tay" - "Truyện Kiều" - Nguyễn Du

Người lên ngựa, kẻ chia bào
Rừng phong thu đã nhuốm màu quan san
Dặm hồng bụi cuốn chinh an
Trông người đã khuất mấy ngàn dâu xanh
Người về chiếc bóng năm canh
Kẻ đi muôn dặm một mình xa xôi
Vầng trăng ai xẻ làm đôi
Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường
(còn nữa)